Sudan’da insani kriz derinleşiyor. HDK ve ordu arasında 72 saatlik ateşkesin uzatılması çabaları sürerken on binlerce Sudanlı komşu ülkelere kaçtı. Ateşkesten faydalanan 50’den fazla ülke ise vatandaşlarını ülkeden tahliye etti.
Sudan’da 15 Nisan’dan bu yana ordu ve paramiliter güç Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında ilan edilen ve bugün sona ermesi beklenen 72 saatlik ateşkese rağmen ülkenin bazı bölgelerinde taraflar arasındaki çatışmalar devam ediyor.
ÇAD VE GÜNDEY SUDAN’A 270 BİN KİŞİ KAÇABİLİR
Ülkedeki çatışmalarda şu ana kadar Sudan Sağlık Bakanlığı verilerine göre 512 kişi öldü. Bakanlıktan yapılan açıklamada, çatışmalarda 4 bin 193 kişinin de yaralandığı belirtildi.
Kriz binlerce Sudanlının da komşu Çad’a sığınmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler Salı günü yaptığı açıklamada, Sudan’da 15 Nisan’da şiddetli çatışmaların patlak vermesinden bu yana tahmini 20.000 kişinin Çad’a girdiğini ve en az 100.000 kişinin gelmesinin beklendiğini söyledi. Birleşmiş Milletler kriz nedeniyle toplam 270 bin kişinin Güney Sudan ve Çad’a kaçabileceğini tahmin ediyor.
Mısır sınırında da binlerce Sudanlının ülkeye girmek için beklediği belirtiliyor.
ATEŞKESİN UZATILMASI ÇABALARI SÜRÜYOR
ABD ve Afrika ülkeleri ateşkesin uzatılması için çabalarını sürdürürken Sudan ordusu, Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) müzakere ve 72 saat daha ateşkesin uzatılması çağrısına ilk onayını verdi. Çarşamba günü geç saatlerde ordu, General Abdülfettah Burhan’ın ateşkesi 72 saat daha uzatma ve görüşmeler için Güney Sudan’ın başkenti Cuba’ya bir ordu elçisi gönderme planına ilk onayı verdiğini söyledi.
Ordu, Güney Sudan, Kenya ve Cibuti cumhurbaşkanlarının ateşkesin uzatılmasını ve iki güç arasındaki görüşmeleri içeren teklif üzerinde çalıştığını söyledi. Ordudan yapılan açıklamada, “Burhan, İGAD’a teşekkür etti ve buna bir ön onay verdi” dendi.
Perşembe günü orduyu kuvvetlerine saldırmakla ve “yanlış söylentiler” yaymakla suçlayan HDK ise ordunun IGAD’dan gelen müzakere çağrısına olumlu yanıt vermesiyle ilgili açıklamada bulunmadı.
50’DAN FAZLA ÜLKE VATANDAŞLARINI TAHLİYE ETTİ
Göreceli olarak çatışmaların azalması sonucu Türkiye dahil onlarca ülke binlerce vatandaşını Sudan’dan tahliye ediyor. Şu ana kadar 50’den fazla ülke vatandaşlarını tahliye etti.
Türkiye
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, 23 Nisan Pazar günü başlayan tahliye operasyonu kapsamında, Sudan’dan Türkiye’ye getirilen vatandaşların sayısı 684’e ulaşırken, 738 vatandaş ise Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa yolunda. İlk uçakla 176, ikinci uçakla 305, üçüncü uçakla ise 203 kişi yurda döndü. Addis Ababa Havalimanı’nda tahliye bekleyen Türk vatandaşı bulunmazken, Etiyopya üzerinden tahliye çalışmaları devam ediyor.
Hartum Büyükelçiliğinden alınan bilgiye göre, bu sabah Hartum’dan otobüslerle hareket eden yaklaşık 200 kişilik beşinci kafile ise Port Sudan’dan gemiyle Suudi Arabistan’ın Cidde kentine ardından uçakla Türkiye’ye hareket edecek. Hartum Büyükelçiliği, Wad Medeni kentinde kalan vatandaşlar için bugün son bir tahliye operasyonu daha gerçekleştirileceğini duyurdu. Hartum’dan yarın yine Port Sudan üzerinden bir grup vatandaşın tahliyesine başlanacak. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldığı bir televizyon programında Sudan’dan tahliye edilenler arasında 13 ülkeden 110 kişinin bulunduğunu açıklamıştı.
ABD
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Sudan’da çatışmaların artması üzerine 23 Nisan’da,Hartum Büyükelçiliğindeki diplomatik operasyonları askıya aldıklarını ve tüm diplomatik personeli tahliye ettiklerini açıkladı. Tahliye edilenler arasında yabancı ülkelerden diplomatlar da yer aldı. Washington Pazartesi günü yaptığı açıklamada, birkaç düzine Amerikalının BM önderliğindeki bir konvoyla Port Sudan’a karadan seyahat ettiğini ve onlarcasının da ayrılmaya ilgi duyduğunu duyurmuştu. Ülkedeki çatışmalarda en az iki ABD vatandaşı ölmüştü.
Rusya
Rusya’nın Hartum Büyükelçisi Andrei Çernovol, Hartum’daki tüm Rusların büyükelçilik binasına götürüldüğünü ancak çatışmaların havalimanı çevresinde sürmesi nedeniyle henüz Hartum’dan hava yoluyla tahliyenin mümkün olmadığını açıkladı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Sudan’daki Rusların Moskova ile yakın temas halinde olduğunu söyledi. “İşbirliği ve istişareler 24 saat devam ediyor ve çeşitli olasılıklar inceleniyor. Şu an için herhangi bir karar alınmış değil.”
Fransa
Fransa Dışişleri Bakanlığı Sudan’dan 936 kişiyi tahliye ettiğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Macron, tahliye edilenler arasında Avrupa ve Afrika ülkeleri vatandaşları da olduğunu kaydetti.
İngiltere
İngiltere şu ana kadar altı uçakla 536 kişinin tahliye edildiğini bugün de tahliyelerin süreceğini duyurdu. Sudan’daki yaklaşık 4 bin vatandaşını tahliye etmemesi tepkilere sebep olan İngiltere, çatışmaların 10’uncu gününde ilk tahliye uçuşunu gerçekleştirmişti .İngiltere, 23 Nisan’da Sudan’daki diplomatları ve ailelerini tahliye etmiş ancak ülkedeki İngiltere vatandaşı siviller kendilerine tahliyeyle ilgili bir bilgi gelmediğini belirterek, duruma tepki göstermişti. İngiltere Başbakanlığından yapılan açıklamaya göre, çocuklu aileler ile hasta ve yaşlılara öncelik verilen ilk tahliye uçağı Sudan’ın başkenti Hartum’un kuzeyindeki Vadi Seyyidina hava üssünden kalktı.
Çin
Çin Dışişleri sözcüsü Mao Ning şu ana kadar Sudan’dan yaklaşık 1300 Çin vatandaşının tahliye edildiğini açıkladı. Daha önce ülkede 1500 Çin vatandaşının olduğu açıklanmıştı. Sözcü tahliye edilenlerin bir kısmının Çin’e ait bir donanma gemisiyle kurtarıldığını da açıkladı.
Almanya
Salı sabahı itibarıyla bir Alman tahliye misyonu, Belçika, İngiliz, Hollanda, Ürdün ve ABD vatandaşları ile Almanlar da dahil olmak üzere toplam 500 kişiyi güvenli bir yere getirdi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Sudan’daki Almanların tahliyesi için hazırlık yaptıklarını ve bunun gerçekleştirilmesi için çatışmaların durdurulması çağrısında bulundu.
Japonya
Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Sudan’dan ayrılmak isteyen tüm Japon vatandaşların ülkeden tahliye edildiğini duyurdu.Japonya, Sudan’da çatışmaların şiddetlenmesi sonrası, vatandaşları ile ailelerini, Japon Hava Öz Savunma Kuvvetleri’ne (ASDF) ait uçakla Cibuti’ye tahliye etti. Japonya Dışişleri Bakanı Hayaşi Yoşimasa, ASDF uçağıyla, 41 Japon vatandaşı ve 4 aile üyesi olmak üzere 45 kişinin, Port Sudan bölgesinden Cibuti’ye taşındığını açıkladı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, Sudan’dan bugüne kadar 114’ü kendi vatandaşı olmak üzere toplam 2 bin 148 kişiyi tahliye ettiğini açıkladı. Suudi Arabistan resmi ajansı SPA’da yer alan habere göre, Sudan’dan tahliye edilen 13’ü Suudi Arabistan vatandaşı 1687 kişi daha dün sabah saatlerinde gemiyle Cidde’ye vardı.