HDP’li İmir: Cenazeleri üst üste, beton ile üstünü kapatmak hangi hukuka, hangi vicdana sığar?

HDP Milletvekili Nuran İmir, Garzan Mezarlığı’ndan çıkarılan 262 cenazenin Kilyos’ta usulsüzce gömülmesi ile ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a soru önergesi sundu.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Nuran İmir, 2017 yılında Garzan Mezarlığı’ndan çıkarılan 267 cenazeden 262’sinin İstanbul’un Kilyos semtinde, otoban kenarında üst üste usulsüzce gömülmesiyle ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a soru önergesi sundu.

HDP’li İmir’in soru önergesi şöyle: Bitlis Yukarı Ölek kırsalında çıkarılan 262 cenaze yaklaşık 2 yıldır İstanbul ATK’ da bekletilmişti. Garzan mezarlığında 19 Aralık 2017 tarihinde 267 cenaze çıkarılarak, İstanbul Adli Tıp Kurumuna (ATK) götürülmüş. 267 cenazeden sadece 5 tanesi aileleri tarafından teslim alınarak istedikleri yerlere defin edilmişti. 11 cenazenin ise DNA eşleşmesi yapılıp aileleri tarafından alınacaktı. Ancak DNA eşleşmesi yapılan 11 cenaze dahil olmak üzere toplam 262 cenazenin Mart 2019’da Sariyer’de bulunan Kilyos Kimsesizler Mezarlığına defin edildiği iddia edilmişti.

Bunun yanı sıra cenazelerden ATK tarafından DNA numuneleri alındığı ve numaralandırıldığı iddialar arasındaydı.

262 cenazeden 30 aile DNA için başvuru yapmış ve bunlardan 11 tanesinin DNA’sının eşleştiği belirtilmişti ve 11 cenazenin alınması bekleniyordu. Bu ailelerden ikisi İstanbul’dan dokuzu ise Bitlis’ten cenazelerini teslim alacaklardı. Bu cenazeler için Bitlis savcılığının İstanbul savcılığına cenaze teslim alacaklar için yazı gönderdiğine dair bilgi basına yansıdı.

Fakat 18.05.2020 tarihinde basına yansıyan iddialara göre ise 261 Cenazenin Kilyos mezarlığında aile mezarlıkları için ayrılan parsel ile yol arasında bulunan kaldırıma defnedildiği iddia edilmektedir.

Kazılan kaldırımda 18 mezarlık için alan açıldığı ve 1’den 18’e kadar numaralandırılmış dar bir alana 261 cenazenin üst üste defnedildiği bilgisi basına yansımıştır.

Cenazelerin gömüldüğü kaldırımın yaklaşık 3 metre derinliğinde kazıldığı ve sol tarafına tuğlalarla duvar örüldüğü; defin yapılan yerin üzerinin 30 santimlik beton bloklar ile kapatılarak, üstünün toprakla, toprağın üstünün de kaldırım taşlarıyla kapatıldığı ve etrafının pislik içinde olduğu iddialar arasındadır.

Ölü bedene, ölü bedeni gömmeye, taziye kurmaya, yas tutmaya saygı evrensel bir haktır. Ayrıca, dünyanın her yerinde yaşanan çatışmalarda cenazelerin alınıp defnedilmesi ahlaki bir sorumluluktur.  

Bu bağlamda;

1. Üç yıl boyunca bekletilen cenazelerden başvuru yapan ailelerin cenazelerinin DNA’ları neden belirlenip teslim edilmemiştir? Bu kadar uzun süre cenazeleri bekletmenin amacı nedir?
2. üç yıllık süreç içerisinde bu cenazelerin sahiplerine ulaşmak için bir çalışma yapıldı mı? Yapılmadıysa neden yapılmadı? Yapıldıysa sonuçları nelerdir?
3. Cenazelerin mezarlığın yanındaki kaldırıma toplu bir şekilde gömülmesindeki amaç nedir? Bu cenazelerin ailelerinin çoğunun başvurduğu ve DNA’ları eşleştiği halde sahiplerine verilmemesindeki amaç nedir?
4. Cenazeleri üst üste yığarak beton yığınları ile üstünü kapatmak hangi hukuka, vicdana ve adalete sığmaktadır? Bu vahşeti hangi gerekçelerle açıklamayı planlıyorsunuz?
5. Bunu yapanlar hakkında bir araştırma yapacak mısınız? Bu cenazelerin ailelerine nasıl bir cevap vermeyi planlıyorsunuz?