Newroz’da yaşanan hak ihlalleri: En az 488 gözaltı

Bu yıl 60’ı aşkın merkezde gerçekleşen Newroz kutlamalarında kitlesel katılım ve coşkunun yanı sıra baskı ve hak ihlaleri de yaşandı. Newroz kutlamaları öncesinde başlayan baskı politikası sonucu en az 488 kişi gözaltına alınırken, bunlardan 173’nün çocuk olduğu öğrenildi.  

Bu yılki Newroz “Dem dema serkeftine ye (Şimdi Kazanma zamanı)” şiarıyla 60’ı aşkın kent merkezinde kutlandı. Ana teması PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğünün sağlanması olan Newroz kutlamaları birçok ilde on binleri buluştururken, final Newroz’u olan Diyarbakır’da 1 milyonu aşkın insan katıldı. Tüm kutlama alanları hıncahınç dolaraken, baskı ve engellemelere rağmen Newroz coşkusu gölgelenemedi.

Büyük coşku ve katılımın hakim olduğu Newroz kutlamalarında hak ihlalleri de hız kesmedi. Birçok kentte Newroz’a katılımın engellenmesinin yanı sıra çok sayıda gözaltı ve tutukalamalar yaşandı. Newrozda en az 488 kişinin gözaltına alındığı, bunlardan 173’ünün çocuk olduğu öğrenildi. Newroz hak ihlallerinin yaşandığı illerdeki veriler şöyle:

DİYARBAKIR

Diyarbakır ilçelerinde 19 ve 20 Mart tarihlerinde yapılan Newroz kutlamaları sırasında onlarca kişi gözaltına alındı. Yurttaşların birçoğu yöresel kıyafetler nedeniyle alana alınmadı. Bazı sanatçılar da yöresel kıyafetler giydiklerinden kaynaklı Newroz sahnesine çıkartılmadı. Newroz kutlamaları öncesi de ilçelerde birçok kişi ev baskınlarında gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin bazıları darp edildi.

Diyarbakır’da 21 Mart’ta yapılan Newroz kutlamaları ise engellemelerle başladı. On binlerce kişi alana alınmadı. Polisler, gaz, plastik mermi ve tazyikli suyla birçok noktada yurttaşlara saldırdı. Bazı kişiler saldırı sonucu yaralandı ya da fenalık geçirdi. Ayrıca 150’si çocuk en az 300 kişi Newroz kutlamaları sonrası gözaltına alındı.

AYDIN

20 Mart’ta Aydın Efeler ilçesinde kutlanan Newrozdan hemen sonra sanatçılar, Serhat Kural, Fesih Şahin, Nihat Yılmaz, Eyüp Yıldız, Sedat Kement, Gökhan Ölçer, Mervan Aktumur, söyledikleri Kürtçe şarkılar nedeniyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 5’i savcılık ifadelerinin ardından adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, Fesih Şahin çıkarıldığı mahkemece tutuklanarak, Aydın E Tipi Kapalı Cezaevi’ne gönderildi.

KONYA

21 Mart’ta Konya merkezde kutlanan Newroz kutlamasına katılan Hediye Yıldız, Serhat Levent, Hamide Kaya ve Resul Hocaoğulları Meram, ulusal kıyafetleri gerekçe gösterilerek, polis arama noktasında gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar TEM’de ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı.

MARDİN

19 Mart’ta Mardin Kızıltepe ilçesinde kutlanan Newroz sonrası yapılan yürüyüşe polis müdahale etti. Çoğu çocuk 30’a yakın kişi gözaltına alınarak, daha sonra serbest bırakıldı. 30 kişiden 18’inin çocuk olduğu öğrenildi.

21 Mart’ta Mardin Nusaybin ilçesinde kutlanan Newroz’da Kürdistan Bayrağı’nın açılması ve “Bijî Serok Apo” sloganlarının atılması nedeniyle polisler, alana girerek bayrağa el koymaya, gözaltı yapmaya çalıştı. Halkın tepkisi sonucu polisler geri adım atmak zorunda kaldı. Ancak Newroz sonrası akşam saatlerinde ev baskınları yapıldı. En az 5 kişi gözaltına alındı. Polisin bir kişiye uyguladığı şiddet ise kameraya yansıdı.

ŞIRNAK

20 Mart’ta Şırnak Silopi ilçesinde yapılan Newroz kutlamalarında sarı, kırmızı, yeşil renklerdeki flamaları takan 6 kişi gözaltına alınarak, akşam saatlerinde serbest bırakıldı. Yine HDP Şırnak İl Eşbaşkanı Sabuha Akdağ üstünün aranmasını kabul etmeyince polislerin şiddetine maruz kaldı.

ADANA

21 Mart’ta Adana’da kutlanan Newroz’da Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Serhat Sezgin, gazetede ile birlikte alana girmek istemesi üzerine gözaltına alındı. Yine çok sayıda kişinin de sarı, kırmızı ve yeşil flamalar taşıdıkları ve slogan attıkları için gözaltına alındığı öğrenildi. Adana’daki gözaltılarda kişiler hakkında “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla hakkında işlem yapılarak, serbest bırakıldı.

İSTANBUL

20 Mart’ta kutlanan İstanbul Newroz’unda 5’i çocuk olmak üzere 86 kişi, Newroz sonrası gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar emniyet ifadelerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltı gerekçesi ise etkinliğin bitiş tarihinde çıkmamaları oldu.

TEKİRDAĞ

20 Mart’ta kutlanan Tekirdağ Newroz’nda 9 kişi kutlamanın yapıldığı alanda ülkücü bir grubun provokasyon girişiminde bulunması üzerine çıkan tartışma nedeniyle gözaltına alındı. Gözaltındakiler emniyet ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.
Yine alana gelen 5 yurttaş da attıkları sloganlar nedeniyle “örgüt propagandası” yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Bunlarda bir gün sonra savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.

GEBZE

19 Mart’ta Kocaeli Gebze ilçesinde kutlanan Newroz sonrası da 4 yurttaş gözaltına alındı. Gözaltına alınan Ramazan Öter, İhsan Öter, Eyüp Öter ve Yusuf Demir, Newroz alanında marş okudukları gerekçesiyle “örgüt propagandası” yaptıkları suçlamasıyla tutuklandı.

VAN ERCİŞ

20 Mart’ta Van Merkez’de kutlanan Newroz sonrası PKK Lideri Abdullah Öcalan lehine slogan attıkları gerekçesiyle 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltılar bir gün sonra emniyet ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

17 Mart’ta Van’ın
Erciş ilçesin yapılan kutlamadan sonra 5 kişi “Örgüt propagandası” suçlamasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar bir gün sonra emniyet ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

AĞRI

21 Mart’ta Ağrı’da gerçekleşen kutlama sonrası yine atılan sloganlar gerekçe gösterilerek, 10 kişi gözaltına alınarak, emniyet ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

YÜKSEKOVA

21 Mart’ta Hakkari Yüksekova ilçesinde kutlanan Newroz’da Grup İsyan Ateşi üyesi bir müzisyen gözaltına alındı. Müzisyende emniyet ifadesinin ardından serbest bırakıldı.