Hanönü bakır madeniyle zehirleniyor

KASTAMONU – Hanönü ilçesinde bulunan bakır madenine ait atıkların döküldüğü kanalda ağır metaller tespit edildi. Yurttaşların girişimlerine rağmen bölgede inceleme yapılmıyor. 

Kastamonu’nun Hanönü ilçesi, İlbak Holding ve Akfen Holding ortaklığında işletilen Acacia Maden İşletmeleri tarafından zehirleniyor. 2019 yılında faaliyete başlayan bakır madenindeki yönetmeliğe aykırı usulsüzlüklerin üzerinin ise savcılık ve AKP’li Serkan Uçar yönetimindeki Hanönü Belediyesi tarafından örtüldüğü belirtildi. 

NUMUNE ALINMADAN TEMİZ RAPORU VERİLDİ  

Kimyasal atıkla zehirlenen Hanönü’nde yaşayan Mehmet Soysal, maden atıklarının Gökırmak üzerinde kurulan Hidroelektrik Santrali (HES) kanalına akıtılmasına ilişkin suç duyurusunda bulundu, daha sonra atıkların bırakıldığı bölgeden aldığı numuneleri bağımsız bir laboratuvarda inceletti. 

Soysal tarafından edinilen sonuçlara göre, veriler Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) içme suyu üst sınır verilerinin çok üzerinde çıktı. Analiz sonuçlarında, 0,01 oranında olması gereken arsenik 36,57 oranında, 2,0 miligram (mg) olması gereken bakır 153 bin 275 mg, Cıva 0,001 mg olması gerekirken 16,19 mg, 0.2 mg olması gereken demir 184 bin 110 mg, üst değeri 0,05 olan krom 28,56 mg, 0.01 mg olması gereken kurşun 154 mg olarak çıktı. Yine 0,01 mg olması gereken kurşun 9,29 mg, Baryum ise 2,6 mg olarak belirlendi. 

Soysal’ın elde ettiği sonuçlarla tekrar başvuruda bulunmasıyla açılan soruşturma kapamında Kastamonu İl Çevre Müdürlüğü yetkilileri ile savcılık adına bölgeye giden kamu görevlileri, suyun temiz olduğunu iddia ederek, numune almadan temiz raporu verdi. 

İNKAR EDEN ŞİRKET RAPOR VERMEDİ 

Yüksek oranda kimyasalların bulunduğu analiz raporuna rağmen yetkililer tarafından numune alınmazken, söz konusu duruma ilişkin aradığımız şirket yetkilileri, yaptıkları testlerin temiz çıktığını ancak sonuçları yayımlamaya gerek olmadığını dile getirdi.  

ATIK BORULARI 3 KEZ PATLADI 

Bakır madeninin atık boruları ilçenin içinden geçerek depolama tesisine (ADT) ulaşıyor. Kimyasal madde taşıdığı belirtilen borular, 18 Kasım 2022, 11 Aralık 2022 ve 3 Ocak 2023 tarihlerinde 3 kez patladı. Hanönü Yatılı Bölge Okulu, Jandarma Karakol Lojmanı ve tarlaların dibinden geçen atık boruların patlaması nedeniyle tarım alanı zarar gördü. Tarlalarda ürün verimliliği yarı yarıya düşerken, halkın kaygılarına ve ısrarına rağmen şirket, patlamalarda sızan atığın laboratuvar testini yapmadı.  

Numune alınması talebinde ısrarcı olan Hanönü halkı ise, atık havuz borularının sürekli patladığını ve suyun tarlalarına sızdığını aktardı.

HAVUZ SAYISI İKİYE ÇIKTI 

Hanönü’nün Merkez Mahallesi Muhtarı Yusuf Yılmaz, şirketin faaliyete bir fabrika ve 1 ADT havuzu ile başladığını şuan havuz sayısının ikiye çıkarıldığını aktardı. Faaliyete başlamadan önce halkın kapısının tek tek çalınarak, işletmenin ilçeye hiçbir zararının olmayacağı taahhüdünde bulunulduğunu söyleyen Yılmaz, “Bizler de buna inandık. Ama yapılan takipler sonucunda atıktan kimyasal tespit ediliyor, toz bulutu Hanönü’nün içini sarıyor. Atıkları taşıyan borular patlıyor. Burada endişelerimiz var. Analizlerin sonuçlarına şok olduk. En büyük endişemiz insanların sağlığı” diye belirtti. 

‘HER TARAF TALAN OLDU’

Yetkililerden denetleme yapılmasını isteyen Yılmaz, şöyle devam etti: “Bize en ufak bir sıkıntının olmayacağını, her şeyin Avrupa standartlarında yapılacağını söylemişlerdi. Ama her taraf talan oldu. Havuzların patlaması durumunda zarar büyük olur. 

ADT 1 havuzu, deprem bölgesinde. Daha önce 2 defa sızıntı ve patlama oldu. Boruların yenilenmesi hala sürüyor. İşletmenin müdürlerine sorunları ilettiğimizde ‘ilgileniriz’ deyip kimseyle muhatap olmuyorlar. İşletmeden nasıl para kazanıyorlarsa Hanönü’ne de o şekilde davransınlar. Kimyasal varsa araştırılsın, biz sağlıklı bir çevre istiyoruz.” 

MA / Yüsra Batıhan