Tiryaki’den sandık güvenliğine ilişkin önemli uyarılar

HDP Batman Milletvekili ve Yeşil Sol Parti Milletvekili Adayı Mehmet Rüştü Tiryaki, 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci dönem parlamento seçimleri için önemli uyarılarda bulundu.

Türkiye, Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekillerinin seçileceği 14 Mayıs’a hazırlanıyor. Gazetecilere, hukukçulara, sanatçılara ve siyasetçilere yönelik gözaltı ve tutuklama operasyonlarının gölgesinde gidilen seçimlerde, temel gündemlerin başında sandık güvenliği geliyor. 

HDP’nin Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) uzun yıllardır temsilciliğini yapan Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki ile yaklaşan seçimler öncesi seçim güvenliğini konuştuk.

Sandık güvenliği ile ilgili çalışmalara başladıklarını anlatan Tiryaki’nin seçmenlere mesajı ise, “14 Mayıs’ta gidip oyunuzu kullanın. Parti olarak elimizden gelen bütün çabayı göstereceğiz. Hep beraber sandıklara sahip çıkacağız. Biz dikkatli olalım oylarımızı kimse çalamayacak” dedi.

Tiryaki’nin seçim sistemi, sandık güvenliği ile ilgili sorularımıza yanıtları şöyle oldu:

Resmi sandık görevlisi veremeyen Yeşil Sol Parti sandık güvenliğini nasıl sağlayacak?

Keşke sandık kurullarına üye verebilseydik, keşke ilçe seçim kurulu üyeliklerimiz düşmeseydi ama maalesef bu seçimde böyle bir durumla karşı karşıyayız. HDP hakkındaki kapatma davası nedeniyle HDP istemeyerek de olsa seçime girmedi ve Yeşil Sol Parti  kapılarını HDP adaylarına açtı, Yeşil Sol Parti listelerinden seçime giriyoruz. Yeşil Sol Parti ilk kez seçime gireceği için ve HDP de seçime girmeyeceği için sandık kurulu üyelikleri ile ilgili sorun yaşıyoruz. Ayrıca HDP seçmeye girmediği için ilçe seçim kurulu üyelikleri de düşmüş olacak. Ama şunu hatırlatmakta yarar var, 1990’dan 2015’e kadar biz sandık güvenliğini müşahitler ile sağlamıştık. Yani  25 yıl boyunca sandık kurullarına üye vermemiştik. 2015 7 Haziran’da ilk kez parti olarak seçime girdik, barajları aştık ve daha sonra 1 Kasım 2015 seçimlerinden sonraki bütün seçimlerde sandık kuruluna üye verdik, 1 Kasım’da sandık Kurulu Başkanlığı için liste vermiştik. Ayrıca 2016’dan itibaren de ilçe seçim kurullarında üyemiz vardı. Önceki yıllarda sandık güvenliğini nasıl sağlandıysa, müşahitleri ile itiraza yetkili kişilerle ile  ve okul sorumlusu olarak görevlendirdiğimiz arkadaşlarla avukatlarımızla nasıl sağlandıysa bu kez de aynı şeyi yapacağız.

“60 BİN CİVARINDA ARKADAŞIMIZI GÖREVLENDİRDİK“

Oylarınızı kurumak için kaç kişi görevlendirdiniz?

Etkili olduğumuz kentlerde bölgede 60 bin civarında arkadaşımızı görevlendirdik. Müşahit olarak ayrıca 2 bine yakında avukat arkadaşımız var. Okullarda, ilçelerde görev yapacaklar ve itirazları organize edecekler, hukuka aykırılıkları tespit edip anında müdahale etmek için 2 bin avukat arkadaşımızı da görevlendirdik. Bunun dışında metropollerde milletvekili çıkardığımız ve etkili olduğumuz yerlerde de yine 30 bini aşkın müşahit görevlendirdik. Oralarda da avukat arkadaşlarımız görev yapacak itirazı yetkili arkadaşlarımız olacak, okul sorunlarımız olacak. Dolayısıyla bulunduğumuz yerlerde etkili olduğumuz yerlerde iddialı olduğumuz yerlerde. Sandık güvenliğini sağlayabileceğimizi düşünüyoruz. Diğer muhalif partilerinin de kuşkusuz bu bunda katkıları olacaktır ama tek başına Yeşil Sol Parti’nin kadrolarıyla görevlendirdiği kişilerle sandık güvenliğini sağlayacağını söyleyebilirim. Elbette diğer muhalefet partilerinden de metropollerde ve diğer kentlerde beklentilerimiz var.

“GÜVENSİZLİĞİN KAYNAĞI BİZZAT YSK’DIR“

Seçim hileleri ve taşımalı seçmenler ile ilgili bir çalışmanız var mıdır?

Sahte seçmen yok aslında yani olmayan bir seçmen varmış gibi gösterilmiş değil. En azından bizim böyle bir tespitimiz yok ama kendi adresi dışında oy kullanması gerektiği, adres dışında başka yerlere kayıt alan seçmenler var. Özellikle yerel seçimlerde yerel seçim sonuçlarını etki edecek kadar çok seçmenin kaydırıldığını biliyoruz ve bunu yaptılar. Tatvan’da yaptılar, Şırnak’ta yaptılar, Siirt’te yapmak istediler. Iğdır da yapmak istediler. Pek çok kenti bunu yapmak istediler. Bir kısmı da amaçlarına da ulaştılar diyebilirim ama mükerrer seçmen yok. Var olmayan bir seçmenin seçmen gibi gösterilmesi yok. Bu konuda kimsenin bir kaygı duymaması gerektiğini söyleyebilirim. Seçim hilelerine gelince aslında seçim hilesi konusunda bu kadar çok tartışma yürütülmesinin nedeni seçim kurullarına olan güvensizlik. Yani bu güvensizlikten dolayı seçime seçime hile karıştırıldığı konusunda yaygın bir inanış var. Yani bu inanışın kaynağı bizzat seçim kurullarının kendisidir. Yüksek Seçim Kurulu öyle kararlar verdi ki siz seçimi kazansanız bile aslında sonucu değiştirecek kararlar verebiliyor.

“YSK ELİYLE BİR ÇOK BELEDİYEMİZ GASP EDİLDİ“

YSK’nin partiniz alehine haksız kararlar vediğini düşünüyor musunuz?

Yüksek Seçim Kurulu örneğin biz 2019 yerel seçimlerinde kazandığımız 6 tane belediyeyi ohal KHK larıyla ihraç edilmeleri gerekçe gösterilerek. Yüksek Seçim kurulunun kararıyla gasp edildi ve AKP’ye verildi. %70 oy aldığımız Diyarbakır’ın bağlar ilçesinde belediye Başkanlığı gasp edildi ve adeta AKP’ye hediye edildi. Yine Van Tuşba da, Çaldıran’da, Kars’ta, Erzurum’da pek çok yerde belediyelerimiz bu şekilde gasp edildi. Yine istanbul seçimlerini anımsarsak sadece sandık kurulu başkanlarının bir kısmı Devlet memuru değil denilerek İstanbul seçimleri İptal edildi. Yine çok sayıda hukuka aykırı biçimde sandık birleştirme kararları verildi. 100 binlerce seçmenin kendi kayıtlı adreste değil de güvenlik gerekçesiyle korucuların olduğu veya 10 km, 15 km, 20 km uzaktaki yerleşim yerlerinde oy kullanmak zorunda bırakıldılar ve en önemli kararlardan bir tanesi de mühürsüz oy pusulalarının geçerli sayılmasıydı Kanunun açık hükmüne rağmen Yüksek Seçim Kurulu kendisini kanun koyucu gibi bir kanunu yürürlükten kaldırdı ve mühürsüz oy pusulaları geçerli sayılacak demişti. Yani özetle seçim hilesi olarak tartıştığımız konuların önemli bir bölümü aslında Yüksek Seçim kurulunun hukuka aykırı kararlarından kaynaklanıyor. Bu yüzden seçimi yapan Yüksek Seçim Kurulu başta olmak üzere il ilçe seçim kurullarına ciddi bir güvensizlik var ve bu yüzden insanlar seçimlerde hile yapılabileceğini düşünüyorlar. Ama dediğim gibi 2 noktada eğer siyasi partiler, muhalefet partileri görevlerini yerine getirirlerse görevlerinin gereğini layıkıyla yerine getirirlerse ben korkmamız gerektiğini düşünüyorum. Birisi sandık kurullarında sandığın başında eğer varsanız ıslak imzalı sandık sonuç tutanağı elinizde ise ikincisi de ilçe seçim kurullarında sandık sonuç tutanaklarının birleştirildiği yerde varsanız ve birleştirme işlemlerinin hatalı girişini engelleyebilirsiniz. Verilerin tam olarak doğru girildiğini kontrol edebilirseniz. Seçimi çalmalarını mümkün olmadığını düşünüyorum.

“İLÇE SEÇİM KURULU İTİRAZLARIMIZI REDDETTİ“

Sandık Kurulu Başkanı olarak görevlendirilmesi mümkün müdür?

Eğer il dışında ikamet edip başka bir kentte çalışıp bir kişi Batman’a sandık Kurulu Başkanı olarak görevlendirildiği ise birincisi o sandık kurulu başkanının ikameti burada değilse milletvekili seçimi için oy kullanamaz. Sadece cumhurbaşkanlığı seçimi için oy kullanabilir ve isminin tam karşısında da yalnız cumhurbaşkanlığı için oy kullanabilir notu düşülmesi gerekiyor. Dolayısıyla ben başka bir kentten ikameti olmaya burada olmayan bir kamu görevlisinin Batman’da sandık Kurulu Başkanı olarak görevlendirilmesine olanak olduğunu düşünmüyorum. Yani böyle bir olasılığı düşük görüyorum ama bunun dışında iktidarın benimsediği kişilerin burada sandık Kurulu Başkanı olarak görevlendirilmesi mümkün müdür? Bizim bu konuda ciddi duyumlarımız var. Daha önce ilçe seçim kurulu üyeliği yapmış arkadaşlarımız bu konuda ilçe seçim kuruluna başvuruda bulundular. Itirazda bulundular. Özellikle Eğitim Senli öğretmenlerin veya KESK’e bağlı sendikaların. Üyelerinin KESK’e bağlı sendikaların üyelerinin sandık kurulu Başkanlığı görevi verilmediği yönünde duyumlar aldık. Bu nedenle itirazda bulunduk ve ilçe seçim kurulu, bu bilginin doğru olmadığını söyleyerek itirazımızı reddetti ama bunun takipçisiyiz.

“BİR SANDIK KURULU BAŞKANI TEK BAŞINA HİLE YAPAMAZ”

Şunun altını özellikle çizmek isterim. Bu konuyla ilgili sandık kurulu 7 kişiden oluşuyor. Sadece başkan yok bir başkan, bir memur üye, 5 tane de siyasi partili üye var ve bu 5 tane siyasi partili üyeleri. İçinde muhalefet partilerinin de belirlediği kişiler var. Yani Türkiye’nin 4 yanında Cumhuriyet Halk Partili İyi Partili ve diğer partilerden sandık kurulu üyeleri de yine görev yapacaklar. Ayrıca her sınıfta müşahitler de görev yapacak. Bunu söylememin nedeni şu, bir sandık Kurulu Başkanı tek başına hileli işlere imza atamaz. Eğer sandığın başında görevlilerimiz varsa  müşahitlerimiz varsa sadece sandık kurulu başkanı atayarak bu hileli işlemlere geçit vermiş olmazsınız. Ayrıca biz müşahit olarak görevlendirdiğimiz arkadaşlarımızın tamamını eğittik, eğitimlerini verdik. Diğer siyasi partiler de muhalefet partiler de sandık kurulu üyesi olarak görevlendirdikleri kişilere eğitimleri verdiler. Ayrıca itiraza yetkili olan kişilere, okul sorumlularına, avukatlara da bu konuda ciddi eğitimler verdik. Dolayısıyla biz sahip çıkabileceğimizi düşünüyoruz.

“VATANDAŞLARA GÜVENİYORUZ”

Parmak boyası uygulamasının kaldırılmasını doğru buluyor musunuz?

Parmak boyası meselesine gelince şimdi bir kişinin 2 kez oy kullanmaması için yani mükerrer seçmen başka bir şey mükerrer oy kullanımı başka bir şey. Mükerrer oy kullanımının karşısına geçmek için muhalefet partilerinin böyle talepleri oldu. Ama şunu hatırlamakta yarar var, bakın parmak boyası, oy kullanan kişilerin parmaklarının boyandığı dönemde gerçekten çok büyük eleştiriler oldu. Yani bu eleştiriler de 20. Yüzyıldayız hala oy kullanan kişileri boyuyorsunuz, boyamaktan vazgeçin diye çok yaygın eleştiriler vardı ve bu eleştirilerden sonra aslında. Parmak boyası uygulamasından vazgeçildi. Dolayısıyla tekrar parmak boyasının dönülmesini doğrusunu söylemek gerekirse yıllarını seçim işlerine vermiş birisi olarak doğru bulmadığımı söylemek isterim. Yani oy kullanan kişinin parmağının boyanmasını adeta mühürlenmesine doğru bulmuyorum. Bu kontrolü sağlamak siyasi partilerin elindedir. Vatandaşlara hileli işler yapar diye parmaklarını boyamak doğru değildir diye düşünüyorum. Mesele şu ki, siyasi partiler sandığın başında ilçe seçim kurullarında görevlerinin gereğini layıkıyla yerine getirirlerse herhangi bir sorun olmayacaktır diye düşünüyorum.

“KİMSE PROVAKASYONA GELMESİN”

Her seçmen oy kullandığı sandığın çevresinde bulunabilir. Yani akşam oy verme işlemleri bittikten sonra oy kullandığı sandıkta sayım döküm işlemlerini izleyebilir. Sınıfta bulunma hakkı vardır. Eğer isterse zamanı varsa buna refakat edebileceğini hatırlatmak isterim. Müşahitlerimiz ile ilgili de özellikle altını çizmek istediğim birkaç konu var birincisi. AKP Batman’da Hüda Parla ittifak yapmış durumda. Ülke çapında aslında Hüda Par’a ittifak yapmış durumda. Dolayısıyla provokatif işlem yapmaya meyil edebilirler. Ben bunu engellemek için provokasyona gelmemelerini isterim. Dikkat etsinler, hukuka aykırı bir durum mu tespit ettiler? Yapacakları ilk şey okul sorumlularına haber vermek, ilçe seçim kurulu bundaki arkadaşlarımıza haber vermek, avukatlara haber vermek olsun. Bunu yapabileceğimizi düşünüyorum. Yani provokasyona gelmesinler. Anadolu ajansı’nın TRT’nin, haberlerine hiçbir şekilde itibar etmesinler. Asla görevlerini yerlerini terk etmesinler. Müşahitlerimiz sayın döküm cetveli düzenlenene kadar, sandık sonuç tutanağı düzenlendiği ana kadar sınıfta bulunsunlar, sınıfta kalsınlar, bunu özellikle altını çizmek isterim. Yine seçim kurulunda görevli arkadaşlarımızın da birleştirme tutanağı düzenlene kadar sınıfı ilçe seçim kurulunu terk etmemeleri gerektiğini özellikle hatırlatmak istiyorum. Provokasyonlara geçit vermeyelim ve bütün işlemler tamamlanana kadar da görev yerimizi terk etmeyelim diyorum. Mutlaka kazanacağız. Bu bilinçle hareket edersek seçimi çalmalarına da asla izin vermeyeceğiz.

“SEÇİM TAKİP SİSTEMİMİZ VAR”

Partiniz seçim sonuçlarını nasıl kayıt altına alacak?

Yine özellikle şunu belirtmek isterim, bizim merkezi olarak kullandığımız bir seçim takip sistemi var. Bu seçim takip sistemine hem Yüksek Seçim. Kurulunun elindeki verileri girecek ve bunların doğru olup olmadığını kontrol edeceğiz. Ikincisi de yine müşahitlerimiz aracılığıyla okul sorunlarımız aracılığıyla ilçe seçim kurulundaki arkadaşlarımız aracılığıyla topladığımız ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarının içerisindeki veriyi sisteme gireceğiz. Ben her 2 sistem arası her 2 veri arasında bir tutarsızlık varsa bunları tespit edeceğiz. Salı günü saat üçe kadar da itirazlarımızı yapıp. Ya bu verilerin düzeltilmesini sağlayacağız. Her anlamda hazırız. Seçime en deneyimli partilerden bir tanesiyiz. Bu konuda ciddi bir bilgi birikimimiz var. Bu konuda cesaretimiz var, kendimize güvenimiz var. Dolayısıyla vatandaşlarımızın, yurttaşlarımızın, seçmenlerimizin, yoldaşlarımızın ciddi bir kaygı duymadan oylarını kullanmalarını istiyoruz. Tek istediğimiz şey oylarını versinler, oylarını partilerine versinler. Biz o oya sahip çıkacağız.

İdris Yayla