Van’da seçim nabzı: Yeşil Sol Parti ve Kılıçdaroğlu açık ara önde

Van’da, Demirtaş’tan da gelen destekle Kılıçdaroğlu’nun oyunun yüzde 70’in üzerine çıkması bekleniyor. Meclis’e sekiz vekili gönderen kentte, Yeşil Sol Parti’nin hedefi 8-0’ı yakalamak. CHP’nin de AKP’den bir vekil alması ihtimal dahilinde.

Nüfusu 1 buçuk milyona dayanan ve 650 binin üzerinde seçmenin oy kullanacağı Van’da son yıllarda iki partinin varlığı göze çarpıyor. Kürt meselesi ve demokratikleşmeye ilişkin söylemlerle 2000’li yıllarda siyaset sahnesine çıkan AKP, kuruluşunun ardandan kentte önemli bir tabana ulaşarak Kürt siyasal hareketi ile yarışacak konuma geldi.

2002 genel seçimlerinde AKP Van’da yedi milletvekilinden altısını kazandı. Bu seçimler, kendileri açısından bir zirveydi. 2007 seçimlerinde ise AKP beş vekil çıkarırken, ülke genelinde uygulanan yüzde 10 seçim barajı nedeniyle seçimlere bağımsız adaylarla giren Demokratik Toplum Partisi (DTP) iki vekil kazandı. Bu seçim aynı zamanda hem yerel hem de genel seçimlerde AKP’nin Kürt siyasal hareketine karşı yarışları geride tamamlayacağı sürecin başlangıcı oldu.

DTP’DEN HDP’YE VAN SEÇİMLERİ

Kürt siyasal hareketinin geleneğinden gelen partilerin yükselişi 2010’lu yıllardan sonraki süreçte yaşandı. DTP’nin 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararı ile kapatılmasının ardından yarışa Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile devam edildi. 7 Haziran 2015 seçimlerine parti olarak giren HDP, sekiz vekili olan Van’da yedi vekil çıkardı. AKP ise bir vekil çıkarabildi.

1 Kasım’da tekrarlanan seçimlerde HDP’nin vekil sayısı altıya düşerken, AKP vekil sıyasını ikiye yükseltti. 2018 seçimlerinde ise HDP beş vekil çıkardı. AKP ise üç vekil aldı.

YEŞİL SOL PARTİ LİSTESİ İDDİALI

HDP, 14 Mayıs seçimlerinde ise oldukça iddialı. 7 Haziran gibi bir sonucu hedefleyen Yeşil Sol Parti, kentteki sekiz vekilin tamamını almak istiyor.

Yeşil Sol Parti’nin Van birinci sıra adayı HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan. Listede, Kürt partileri ile yapılan ittifak sonucu aday gösterilen Kürdistan Komünist Partisi (KKP) Genel Başkanı Sinan Çiftyürek de bulunuyor. Van eski Baro Başkanı Zülküf Uçar, Demokratik Bölgeler Partisi Van Eski İl Eş Başkanı Gülderen Varlı ve KHK’li olduğu gerekçesiyle mazbatası verilmeyen Edremit Belediyesi Eş Başkanı Gülcan Kaçmaz Sayyiğit listenin öne çıkan isimleri. Genç aday Havin Kiye, Mahmut Dindar ve Taylan Ertaş ise listenin diğer isimleri.

AKP VARLIĞINI KORUYABLECEK Mİ?

HDP’nin güçlü olduğu Van’da AKP 2018 seçimlerinde üç vekil çıkarmıştı. AKP’nin mevcut durumu koruyup koruyamayacağı sorusuna şu anda cevap bulmak güç. Partinin aday belirleme sürecinde bazı tartışmaların yaşandığı kulislere yansımıştı. Son geceye kadar AKP’de eski bakanlar Hüseyin Çelik ve Abdulhamit Gül gibi isimler konuşuldu ancak parti yerelin tanıdığı isimlerle seçime girmeyi tercih etti. Gücünü korumak isteyen AKP, listenin ilk üç sırasında eski vekiller Burhan Kayatürk, Kayhan Türkmenoğlu ve Abdullahat Arvas’a yer verdi.

Cumhur ittifakının diğer bileşeni MHP de kentte ayrı liste ile yarışacak. Yine hitap ettiği kitle itibarıyla AKP’den oy alabilecek bağımsız adaylar da var. Yeniden Refah Partisi adayı Dr. Kâmil Yavuzer’in de aynı tabandan önemli bir oy koparabileceği belirtiliyor. Dile getirilen bir başka görüş ise Erdoğan’ın partisinden daha yüksek oranda oy alacağı yönünde. Mitingine gelen insanlarla konuştuğumuzda büyük çoğunluğunun yanıtı da bu yönde olmuştu.

EŞİT KOŞULLAR YOK

Artı Gerçek’e konuşan HDP İl Eş Başkanı Handan Karakoyun, iddialarının “sekizde sekiz olduğunu” söyledi. Partilerine yapılan baskıları hatırlatan Karakoyun, sözlerine şöyle devam etti:

“Demokratik koşullarda siyaset yapmıyoruz. Baskılar, gözaltılar ve engellemelerle karşı karşıya kalıyoruz ama bunlar karşılık bulmuyor. Daha çok motive oluyor ve halkın desteğini daha çok alıyoruz. Uzun zamandır koordineli çalışmalarımız devam ediyor. Hazırız ve bu düzeni değiştireceğiz. Van’ın sekiz vekilini de alacağız. Çalışmalarımız buna dönük. Yakın zamanda iktidar partisinin burada esamesi okunmayacak.”

‘CHP’NİN VEKİL ÇIKARMASI ZOR’

Yaklaşık 20 yıldır Van’dan vekil çıkaramayan CHP ise kentte çalışmalarını arttırdı. Kılıçdaroğlu’na gösterilen ilginin CHP’ye oy olarak yansıyıp yansımayacağı ise net değil. CHP’nin Van’da vekil çıkarmasının zor olduğunu belirten Karakoyun konuyu, geçen hafta Van’a gelen Kılıçdaroğlu’nun Yeşil Sol Partili seçmenlerin katılımıyla kitlesel bir hal alan mitinge getirdi.

Karakoyun, “Bilindiği gibi Yeşil Sol Parti olarak Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararı aldık. Yakın zamanda Van’da yapılan mitingine de seçmenimiz yakın ilgi göstermiş ve katılmıştı. Ancak diğer taraftan yakın zamanda partimiz üyelerinin, gazetecilerin veya tiyatrocuların gözaltına alınmasına tepki göstermeyen CHP’ye Van halkının 14 Mayıs’ta bir cevabı olacak. Elbette beklentileri olabilir ama bunun karşılıksız olacağını söylemek lazım. Şahsi fikrim CHP’nin Van’dan vekil çıkaracağı düşük bir ihtimal” dedi.

CHP’NİN HEDEFİ VAN’DA VEKİL ÇIKARMAK

Ancak CHP’nin kentteki çalışmaları gözle görülür şekilde artmış durumda. ‘Doğu Masası’ adı altında bölgede çalışmalarını yoğunlaştıran parti, hem oylarını arttırmak hem de vekil çıkararak görünür olmak istiyor. 2018 genel seçiminde yüzde 2,6 oy alan CHP, Van’da 14 Mayıs için bir milletvekiline garanti gözü ile bakıyor.

CHP’YE GÖRE VAN’DA ‘ÜÇÜNCÜ BİR YOLA İHTİYAÇ VAR’

CHP’nin Van birinci sıra milletvekili adayı Avukat Seracettin Bedirhanoğlu, önümüzdeki seçimlerle beraber kentin ikili bir yapıdan çıkacağını söyledi. Yarışa CHP’nin de dahil olacağını savunan Bedirhanoğlu, “İnsanlar siyasal temsiliyetin zenginliğini istiyor. Üçüncü bir yola ihtiyaç var. Bu kent, AK Parti’den ve HDP’den sıkıldı. Yeni bir tercih arayışı var. Biz buna cevap olmak istiyoruz ve başarılı olduk” ifadelerini kullandı.

Kentte iddialı olduklarını söyleyen Bedirhanoğlu’na göre vekil dağılımını şu şekilde olacak; “İvmeler değişti. Biz bu kentte ikinci parti olacağız. Yeşil Sol güçlü bir parti. Onlar üç, biz iki ve AK Parti bir vekil alır.”

‘KILIÇDAROĞLU YÜZDE 75 OY ALIR’

Kılıçdaroğlu’nun kentteki cumhurbaşkanlığı yarışını oyların yüzde 75’inden fazlasını alarak tamamlayacağını söyleyen Bedirhanoğlu, “Sayın genel başkanımız yüzde 75’in üzerinde alacak. Daha önce kentte AK Parti’nin güçlü olduğu ve yüzde 70 oy aldığı yerlerden bugün 20-22 dolaylarında oy alacaklar” dedi.

Van’daki Yeşil Sol Parti tabanına CHP seçmeninin yanı sıra AKP’den koparak Kılıçdaroğlu’nun adayı olduğu Millet İttifakı’na katılan Deva ve Gelecek gibi partilerin seçmenleri de eklendiğinde, Bedirhanoğlu’nun dile getirdiği bu oran epey olası görünüyor. Rawest Araştırma’nın verileri de Van’da Kılıçdaroğlu’na destek oranının yüzde 70’in üzerinde olduğunu gösteriyor.

CHP, YEŞİL SOL DESTEĞİ İLE SON 40 YILIN EN KALABALIK MİTİNGİNİ YAPTI

Nitekim 2 Mayıs’ta Kılıçdaroğlu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkanı Ekrem İmamoğlu’nun katılımıyla Van’da düzenlenen miting, bunun işaretini verdi. Van merkez Beşyol meydanındaki bu miting, CHP’nin son 40 yılda kentte yaptığı en büyük miting oldu. Mitinge, Yeşil Sol Parti’nin seçmenleri yoğun ilgi gösterdi. Kendi flamaları ve talepleri ile alana gelen Yeşil Sol Partili seçmenler, Kılıçdaroğlu için geldiklerini söyledi. Mitinge katılanlar, Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasını isteyen sloganlar attı.

‘KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YERİ MECLİSTİR, MUHATAP HDP VEYA YEŞİL SOL’DUR’

Partisinin düzenlediği bu mitingi “son yılların en kitlesel ve coşkulu mitingi” olarak tarif eden Bedirhanoğlu, şunları söyledi:

“Sayın Cumhurbaşkanı da yaptı ama Antep’ten getirdi, Giresun, Erzurum hatta ta Çanakkale ve Çorum’dan polis memurları getirildi. Bu kent artık algılarla yönetilmez. Yeşil Sol Partili yurttaşlar Maraş Caddesi’nde kısmi olarak karşıladılar. Destek vermediklerini söylemiyorum. Miting alanındaki herkesin sayın genel başkanımıza bir teveccühü vardı. Sayın genel başkanı da bu sorunu (Kürt sorunu) kendi sorunu olarak görüyor ve çözüm yeri olarak meclisi işaret ediyor. Biz adresi başka yerde aramayacağız. Muhatap HDP veya Yeşil Sol Parti’dir. Adalet sorununu çözdüğümüzde Kürt sorunu da çözülmüş olacak. Yeni bir sözleşmeye ihtiyacımız var. Kavga etmeden, birbirimizi anlayarak dinleyerek bu sorunu çözeceğiz.”

ERDOĞAN’IN MİTİNGİNDE COŞKU YOKTU

Kılıçdaroğlu’ndan sonra Erdoğan da 5 Mayıs’ta, aynı meydanda miting yaptı. Büyük hazırlıklardan sonra kente gelen Erdoğan’ı karşılayan kalabalık fazlaydı ancak coşku oldukça azdı. Kent yerelinde yaptığı hizmetlerin anlatan Erdoğan, konuşmasının çoğunu CHP ve HDP’ye ayırdı.

SOKAKLAR, KILIÇDAROĞLU VE YEŞİL SOL’U İŞARET EDİYOR

Seçim günü ipi göğüsleyecek partilerde durum böyleyken sokaklar ne diyor? Mikrofon uzattığımız konuşmacıların çoğu Yeşil Sol Parti’nin, sekiz vekilin altısını veya yedisini alacağını söyledi. Hatta partinin fire vermeyeceğini söyleyenler de vardı.

Sokaklarda öne çıkan bir başka şey ise Demirtaş’ın sosyal medya hesabı üzerinden Kılıçdaroğlu’na dönük desteğiydi. Yeşil Sol seçmenleri, bu desteği bir çağrı olarak yorumlamış ve Kılıçdaroğlu’nu daha net bir tutumla desteklemeye başlamış durumda.

‘CHP’YE FAZLA GÜVENEMİYORUZ AMA DEMİRTAŞ’IN ÖZGÜRLÜĞÜ ÖNEMLİ’

HDP seçmeni olduğunu söyleyen Adnan Demir, şunları söyledi: “Hepimiz HDP’liyiz. Demirtaş’ın çağrısı üzerine hepimiz oyumuzu Kılıçdaroğlu’na vereceğiz. Milletvekili için de Yeşil Sol’a vereceğiz. Kürdüz ve oyumuz belli. CHP’ye de çok fazla güvenemiyoruz ama Demirtaş’ın özgürlüğü için onlara vereceğiz. HDP yedi vekil alır, AKP ise bir.”

Demir’le benzer ifadeler kullanan İzzettin Aytaç ise CHP’nin milletvekili konusunda Van’da şansının olmadığını söyledi. Aytaç, “Milletvekili seçimlerini Yeşil Sol Parti götürür. Cumhurbaşkanlığı seçimini de Kılıçdaroğlu alır. Partimiz orayı gösterdi. AKP belki bir tane götürür o da zor ama CHP’nin şansı yok” dedi.

DEMİRTAŞ’IN HATRI… 8-0 YADA 7-1 BEKLENTİSİ…

Van’da hem cumhurbaşkanlığı hem de vekil seçimlerinin başa baş gideceğini düşünenler de var. İsmini vermek istemeyen bir yurttaş, “Van’da ikisi başa baş gider. Vekil sayıları da bölünür. Van’da aşiretler var başka kesimler var, kime oy verirse onlar seçilir” ifadelerini kullandı. Bir diğer seçmen ise “Cumhurbaşkanlığı için Kılıçdaroğlu, vekillik için de Yeşil Sol’u destekleyeceğiz. Demirtaş’ın hatırına vereceğiz Kılıçdaroğlu’na. Şu an yedi vekili çıkarıyoruz. Bir tanesini AKP alıyor. Onu da zorlayacağız” dedi.

Ahmet Erdinç ise “Kentte 8-0 bekliyoruz HDP lehine. Kılıçdaroğlu’na da Demirtaş’ın hatırına vereceğiz. Kılıçdaroğlu da aynıdır bizim için değişmez ama Demirtaş’ın serbest bırakılması için ona vereceğiz” diye konuştu.

İKİ İHTİMAL ÖNE ÇIKIYOR: 6-1-1 VEYA 5-2-1

Gazeteciler de benzer senaryolar üzerinde duruyor. AKP ve CHP’nin birbirine yaklaştığını söyleyen gazeteci Osman Nuri Yıldız, kentte en baskın ihtimal çerçevesinde Yeşil Sol’un altı, AKP ve CHP’nin birer vekil alabileceğini söyledi. Yıldız, “Daha çok üç parti öne çıkıyor. Yeşil Sol, CHP ve AK Parti. Ya 6-1-1 bekleniyor ya da 5-2-1 olma ihtimali de var. Bu ikinciyi kimin alacağı belli değil. CHP ve AK Parti’nin oyları yaklaştı artık. Yeşil Sol 7-1 veya 8-0 diyor ama bu şehrin sosyolojisine çok uygun değil” dedi.

‘KILIÇAROĞLU YÜZDE 70 OY ALIR’

Kılıçdaroğlu’nun ise yüksek bir oranla yarışı önde tamamlayacağı tespitinde bulunan Yıldız, “Kılıçdaroğlu’nun mitinginde verilen mesajlar olumluydu. Yeşil Sol tabanından da önemli bir katılım oldu. Seçimlerde Kılıçdaroğlu için Van’da bir sıkıntı çıkmayacak. Yüzde 65-70 arasında bir oy alır. Bir iki puanı da Muharrem İnce ve Sinan Oğan gibi bağımsız adaylar alır” ifadelerini kullandı.

‘AKP’DE KOPUŞLAR BAŞLADI, MUHALEFETİN SESİ ÇIKMAYA BAŞLADI’

Gazeteci Sıddık Güler ise muhalefetin uzun yıllar sonra kentte görünür olmaya başladığını hatırlatarak şunları söyledi: “Van, bugüne kadar HDP’nin ağırlıklı olarak oy aldığı AK Parti’nin de ikinci parti olduğu bir kent. Son dönemlerde AK Parti’nin ekonomi ve Kürt sorunu üzerindeki siyaseti ciddi kopuşlar yarattı. Deva, Gelecek ve İYİ Parti’de ciddi bir örgütleme oldu. Böylelikle yıllar sonra muhalefetin sesi çıkmaya başladı. Muhalefet artık vekil çıkarmaya yakın.”

‘HDP VE DEMİRTAŞ’IN AÇIKLAMASI ETKİLİ OLDU’

HDP’nin geçmiş gücünü koruyacağını vurgulayan Güler, CHP’nin ise vekil çıkarma şansı yakaladığını söyledi. Güler, şunları söyledi:

“HDP 5 tanesini, AK Parti ise bir tanesini garantilemiş durumda. Kalanlardan biri CHP’ye gider. Diğeri ya HDP’ye gider ve 6-1-1 şeklinde sonuçlanır veya AK Parti’ye gider ve sonuç 5-2-1 olarak sonuçlanır. HDP’ye destek veren politik bir kitle var. HDP ve Demirtaş’ın açıklamasından sonra sokaklar ‘Kılıçdaroğlu’ demeye başladı. Kılıçdaroğlu, Demirtaş’ın bölgede aldığı oyun üstünde bir oy alır. Mevcut HDP seçmeni gidecek oraya, kararsız olan veya AK Parti’den kopan kesimler de oy verecek. Kılıçdaroğlu’nun Van ve bölge kentlerinde yüzde 70 üzerinde oy alacağını düşünüyorum.”