DİYARBAKIR – Son 24 yılın en yüksek enflasyon verileriyle bayramı karşılayan Diyarbakır esnafı, mevcut iktidarın yönetememe durumunun krizi derinleştirdiğini, çözümün ise ancak halka dayalı kurulacak hükümet olacağını kaydetti.
Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıklayan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Haziran ayında enflasyon yüzde 4,95 oldu. Yıllık bazda ise enflasyon yüzde 78,62’e çıktı. TÜİK’in açıkladığı Haziran ayı enflasyonu, son 24 yılın en yüksek enflasyon oranı olarak kayıtlara geçerken, bağımsız kuruluş Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise, TÜİK’i yalanlayarak geçen ay aylık bazda enflasyonun yüzde 8,3, yıllık enflasyonu ise yüzde 175,55 olarak duyurdu.
Kurban Bayramı’nı bu tabloyla karşılayan Diyarbakır esnafı, yurttaşların alım gücünün tükenmesinden kaynaklı satış yapamadıklarını, sorunun kaynağında ise yönetememe durumunun olduğuna dikkat çekti.
‘TARİHİN EN DERİN KRİZİ’
Yaklaşık 24 yıldır esnaflık yapan Giyasettin Bora, Türkiye tarihinin en derin krizi ile karşı karşıya olduklarını belirtti. İnsanların alım gücünün tükendiğini vurgulayan Bora, daha önceki yıllarda gelir ve giderlerde az da olsa bir kazançlarının olduğunu ancak günümüzde zarar üstüne zarar ettiklerinin altını çizdi. Bora, “Kriz her yerde hissediliyor. Hayatımızı borçla geçindirmeye çalışıyoruz. Daha önce yaptığımız alışverişlerin yüzde 80’i nakit, yüzde 10’u da kredi kartıyla olurdu. Şimdi ise alışverişlerin yüzde 80’i kredi kartıyla oluyor. Bu da demek oluyor ki, insanlar günlük ihtiyaçlarını dahi borçla karşılıyor” diye belirtti.
Artık işlerin içinden çıkılmaz bir hal aldığını dile getiren Bora, satışlarda geçen yıla oranla yüzde 75 düşüş olduğunu ifade ederek, ekledi: “Sistem tıkanmış durumda. Durumumuz bu kadar kötü iken, birde pandemi döneminde verilen kredileri faizleriyle ödüyoruz. Pandemi döneminde devlet güya faizsiz kredi verecekti. Yanılmıyorsam 20-25 bin TL kredi verdi sonra o verdiği krediyi faiziyle alıyor. Kamuoyu önünde de ‘esnaflara destek veriyoruz’ diyor.”
‘KİM YÖNETİYORSA SUÇLU O’
Kentte 8 yıldır esnaflık yapan Sinan Akgök, işsizlik ve hayat pahalılığının zirve yaptığı bir süreçte bayramı karışladıklarını söyledi. Akgök, “Bayramlarda insan yoğunluğundan kaynaklı sokaklardan geçilmezdi. Şimdi ise o sokaklar bomboş. Pandemi sürecinde bile durum bundan iyiydi. Geçen sene 150 TL olan bir gömleğin fiyatı şimdi 350 TL. Yönetimsizlikten kaynaklı bu krizi yaşıyoruz. Bu ülkeyi 20 yıldır mevcut iktidar yönetiyor ve kim yönetiyorsa suçlu da odur” dedi.
‘GİTTİKÇE KÖTÜLEŞİYOR’
25 yıldır esnaflık yapan Mehmet Karayıl, hiçbir dönem böyle bir krizle karşılaşmadığını belirtti. Karayıl, “Her sene durumun daha da kötüye gittiğini görebiliyoruz. Kriz tam derinleşti. Artık insanların alım gücünü bir tarafa bırakın, insanlar zaruri ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma geldi” ifadelerini kullandı.
‘YAPTIKLARI TEK ŞEY HIRSIZLIK’
Mevcut iktidarın ülkeyi yönetemediğinin altını çizen Karayıl, şunları söyledi, “3-5 aile bir araya gelmiş ülkeyi soyup soğana çevirdiler. Ülke battı gitti. Bu krizin çözümü ancak halka dayalı bir hükümetin başa geçmesiyle olur. 20 senedir yapmış olduğu yanlış politikalar yüzünden şuan bu haldeyiz. Hırsızlık dışında hiçbir şey yapmadılar. Çiftçiyi bitirdiler, köylüyü bitirdiler, üreticiyi bitirdiler kala kala üçlü beşli çete kaldı.”
‘İKTİDAR DAHA DA DİBE ÇEKİYOR’
Bir diğer esnaf Nasır Anuştekin da, asgari ücrete yapılan yeni zamma ilişkin “İnsanlar bu yıl ne kendilerine ne de çocuklarına bir şey alamıyor. Kriz tüm topluma yayıldı artık. Asgari ücret ne kadar artarsa kriz gerçeği ortadan kalkmayacak. Mevcut iktidar her geçen gün bizleri daha da dibe çekiyor” diye belirtti.
‘KRİZİN SEBEBİ YOLSUZLUKLAR’
Mahmut Baran adlı esnaf ise, mevcut tabloyla ilgili şunları söyledi: “Hem yurttaşların hem de esnafın durumu gittikçe zorlaşıyor. Eskiden bir çorabı 1 TL’ye satarken şimdi 5 TL’ye satıyoruz. Sattığımız eşyanın yerini bile dolduramıyoruz. Her yıl bayrama 4-5 gün kala tezgâhlarımız dükkânlarımız doluydu ama şimdi müşterileri bulamıyoruz. Artık neyi nasıl yapacağımızı biz de bilmiyoruz. Fahiş artışlardan dolayı insanların psikolojisi bozulmuş. Mevcut iktidar, krizi önlemek yerine daha da derinleştiriyor. Krizin tek sebebi yapılan yolsuzluklardır. Mevcut iktidarın yaptığı yolsuzluk ve hırsızlıklar yüzünden bugün bu haldeyiz.”